Từ đầu năm 2019 đến nay, trên địa bàn tỉnh nắng nóng gay gắt kéo dài và không có mưa nên mực nước các giếng đào, giếng khoan, sông, suối, ao, hồ... đều xuống thấp, tình trạng hạn hán đã xảy ra ở một số địa phương. Vì vậy, UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành và địa phương khẩn trương triển khai phương án chống hạn, không để người dân bị thiếu nước sinh hoạt và có giải pháp giải quyết nước tưới trong sản xuất nông nghiệp.

Nhiều địa phương xảy ra hạn

Theo Sở NN-PTNT, do nắng hạn kéo dài nên đã xảy ra tình trạng thiếu nước cục bộ ở một số địa phương, nhất là khu vực miền núi. Đối với sản xuất nông nghiệp, đến nay một số diện tích sản xuất lúa vụ hè thu 2019 đã bị khô hạn, nhiều diện tích cây trồng khác cũng thiếu nước tưới nên bị khô héo, ảnh hưởng đến năng suất. Ông Trần Quốc Huy, Trưởng Phòng NN-PTNT huyện Đồng Xuân, cho biết: Từ đầu năm đến nay, trên địa bàn huyện xảy ra nhiều đợt nắng nóng kéo dài, dẫn đến tình trạng khô hạn đối với cây trồng và thiếu nước sinh hoạt cục bộ ở một số địa phương.

Từ giữa đến cuối tháng 5/2019, trên địa bàn huyện có mưa rải rác, nguồn nước được bổ sung nên đã giải “cơn khát” ở một số địa phương. Tuy nhiên, từ đầu tháng 6/2019 đến nay, thời tiết nắng nóng tiếp tục xảy ra nên nhiều diện tích cây trồng khô hạn, một số khu dân cư tiếp tục thiếu nước sinh hoạt. Hiện Đồng Xuân có khoảng 1.530 hộ với hơn 4.160 nhân khẩu thiếu nước sinh hoạt.

Còn theo UBND huyện Tuy An, trên địa bàn huyện hiện có khoảng 2.500 hộ dân có nguy cơ thiếu nước sinh hoạt, tập trung chủ yếu ở các xã An Hòa, An Cư, An Lĩnh, An Thọ, An Xuân và An Hiệp…

Theo ông Nguyễn Khắc Sự, Trưởng Phòng NN-PTNT huyện Sông Hinh, một số địa phương trên địa bàn huyện cũng đang xảy ra tình trạng thiếu nước sinh hoạt. Đơn cử như xã Ea Trol, Sơn Giang, Ea Bar. Trước tình hình này, Phòng NN-PTNT huyện đã phối hợp với UBND các xã kiểm tra tình hình thiếu nước sinh hoạt tại các địa phương và nhận thấy chiều sâu mực nước tại các giếng ở mức thấp từ 50-70cm…

Đối với huyện Sơn Hòa, ông Phạm Đình Phụng, Phó Chủ tịch UBND huyện này cho biết: Hiện nhiều hồ chứa thủy lợi ở huyện Sơn Hòa đã cạn kiệt nước, đặc biệt là hồ thủy điện Sông Ba Hạ đang ở mực nước chết. Các trạm bơm điện trên địa bàn không đủ nước để bơm nên nguồn nước không đảm bảo tưới cho các loại cây trồng, nhất là diện tích lúa hè thu.

Về nước sinh hoạt, do nắng nóng kéo dài nên nguồn nước ngầm cũng cạn kiệt, nhiều giếng nước sinh hoạt đã bị khô cạn, nhất là ở các xã Sơn Định, Phước Tân, Sơn Phước, Ea Chà Rang. Hiện trên địa bàn huyện Sơn Hòa có khoảng 800 hộ dân thiếu nước sinh hoạt. Trước tình hình này, UBND huyện Sơn Hòa đã trích ngân sách của huyện hơn 2 tỉ đồng để phục vụ công tác chống hạn.

Theo Sở NN-PTNT, vụ lúa hè thu 2019, toàn tỉnh đã gieo sạ khoảng 24.520ha, đến nay có khoảng 4.000ha bị khô hạn và thiếu nước. Còn đối với nước sinh hoạt thì có khoảng 5.230 hộ dân thiếu nước sinh hoạt cục bộ, tập trung chủ yếu ở các huyện Tuy An, Đồng Xuân, Sơn Hòa và Sông Hinh. Theo dự báo, từ nay đến cuối tháng 8/2019, thời tiết ở khu vực miền Trung vẫn còn nắng nóng gay gắt. Do vậy, tình hình hạn hán, thiếu nước sinh hoạt sẽ tiếp tục xảy ra.

Khẩn trương chống hạn

Ông Nguyễn Trọng Tùng, Giám đốc Sở NN-PTNT cho biết: Đơn vị đã đề nghị các địa phương khẩn trương đào, khoan thêm giếng, tổ chức vận hành có hiệu quả các công trình cấp nước tập trung nhằm giải quyết trước mắt tình hình thiếu nước sinh hoạt của người dân. Các địa phương chủ động bố trí nguồn ngân sách dự phòng để hỗ trợ và mua nước cấp cho người dân ở những khu vực thiếu nước sinh hoạt.

Về lâu dài, các địa phương cần chủ động đẩy mạnh công tác xã hội hóa trong đầu tư các công trình cấp nước tập trung quy mô lớn, khai thác nguồn nước mặt từ các hồ chứa thủy lợi, thủy điện, các sông lớn… để giải quyết tình trạng thiếu nước sinh hoạt mang tính ổn định hàng năm.

Đối với các vùng đặc biệt khó khăn về nguồn nước, nhất là vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi thì phải bố trí nguồn ngân sách địa phương và lồng ghép các nguồn vốn, các chương trình, dự án để đầu tư, nâng cấp mở rộng các công trình cấp nước tập trung nông thôn nhằm đảm bảo cấp nước sinh hoạt bền vững hơn. Đối với giải pháp khắc phục thiếu nước sản xuất, Sở NN-PTNT đã tham mưu và UBND tỉnh đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cùng các bộ, ngành Trung ương hỗ trợ kinh phí chống hạn, xâm nhập mặn sản xuất vụ hè thu ở Phú Yên khoảng 9,8 tỉ đồng.

Các địa phương cũng khẩn trương đăng ký kinh phí chống hạn và xây dựng đề án quản lý hạn hán trên địa bàn. Sở NN-PTNT đang phối hợp với các địa phương để triển khai chuyển đổi cơ cấu mùa vụ và cây trồng phù hợp với những diện tích thiếu nước ảnh hưởng đến sản xuất.

Liên quan đến vấn đề này, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Hữu Thế đã chỉ đạo các sở, ngành và địa phương khẩn trương và chủ động triển khai phương án phòng chống hạn, không để người dân bị thiếu nước sinh hoạt và có giải pháp giải quyết nước tưới trong sản xuất nông nghiệp. Để khắc phục việc thiếu nước sinh hoạt nhưng mang tính chất đầu tư công trình, các địa phương phải chủ động, xem xét lựa chọn và đề xuất các giải pháp cho phù hợp, nguồn kinh phí thực hiện từ ngân sách cấp huyện, một phần hỗ trợ từ ngân sách tỉnh và nguồn kinh phí hỗ trợ của Trung ương.

ANH NGỌC